Giriş
Miras hukukunun en tartışmalı konularından biri olan muris muvazaası davaları, özellikle taşınmaz değerinin belirlenmesi açısından hem hukukçuları hem de vatandaşları yakından ilgilendirmektedir. Bu yazımızda, muris muvazaası davalarında taşınmazın değerinin hangi tarihe göre belirleneceği konusunu detaylıca ele alacağız.
Muris Muvazaası Nedir?
Muris muvazaası, mirasbırakanın (murisin) sağlığında, mirasçılardan mal kaçırmak amacıyla, gerçekte bağışlamak istediği taşınmazını, tapuda satış göstererek devretmesi durumudur. Bu işlem, 1.4.1974 tarih ve 1/2 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı kapsamında muvazaalı (danışıklı) bir işlem olarak değerlendirilmektedir.
Taşınmaz Değerinin Belirlenmesi
Yargıtay’ın Güncel Yaklaşımı
Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun yerleşik içtihatlarına göre, muris muvazaası davalarında taşınmazın değeri belirlenirken dava tarihindeki değer esas alınır. Ayrıca muris muvazaası hukuksal sebebine dayalı davalarda dava değeri, taşınmazların tümünün değeri üzerinden davayı açan mirasçı ya da mirasçıların miras payına isabet eden değer olup bu değer üzerinden harç alınması ve yargılama giderine hükmedilmesi gerekmektedir. Bu yaklaşımın temel gerekçeleri şunlardır:
- Hak arama özgürlüğünün korunması
- Enflasyonist ortamda mirasçıların haklarının korunması
- Adil yargılanma hakkının gözetilmesi
Değer Tespitinde Dikkat Edilecek Hususlar
Bilirkişi İncelemesi
Taşınmazın değeri belirlenirken:
- Taşınmazın konumu
- İmar durumu
- Kullanım amacı
- Çevresel faktörler
değerlendirilmelidir.
Emsal Karşılaştırması
Değer tespitinde bölgedeki benzer özellikteki taşınmazların satış değerleri de göz önünde bulundurulmalıdır.
Pratik Örnekler
Örnek
M. isimli mirasbırakan 2015 yılında 100.000 TL bedelle gösterdiği taşınmazını oğluna devretmiştir. 2024 yılında açılan davada taşınmazın değeri 2.000.000 TL olarak tespit edilmiştir. Bu durumda dava tarihindeki değer olan 2.000.000 TL esas alınacaktır.
Sonuç
Muris muvazaası davalarında taşınmazın değeri belirlenirken dava tarihindeki değer esas alınır. Bu yaklaşım, mirasçıların haklarının korunması ve adil bir çözüme ulaşılması açısından önem taşımaktadır.
Sıkça Sorulan Sorular
Dava açma süresi var mıdır?
Muris muvazaası davaları için herhangi bir zamanaşımı süresi bulunmamaktadır.
Değer tespiti nasıl yapılır?
Mahkeme tarafından atanan bilirkişiler aracılığıyla değer tespiti yapılır.
Faiz hangi tarihten işletilir?
Faiz, dava tarihinden itibaren işletilir.